روستای برنجگان

استان اصفهان یکی از استان‌های کشور ایران است. این استان با مساحتی حدود ۱۰۵٬۹۳۷ کیلومتر مربع بین ۳۰ درجه و ۴۳ دقیقه تا ۳۴ درجه و ۲۷ دقیقه عرض شمالی خط استوا و ۴۹ درجه و ۳۶ دقیقه تا ۵۵ درجه و۳۱ دقیقه طول شرقی از نصف النهار گرینویچ قرار دارد. این استان که در مرکز ایران واقع شده‌است و از شمال به استان‌های مرکزی، قم و سمنان؛ ازجنوب به استان‌های فارس و کهگیلویه و بویراحمد؛ از غرب به استان‌های لرستان، خوزستان و چهارمحال و بختیاری و از شرق به استان یزد محدود است

برخی شناسه‌های استان برپایه آخرین تقسیمات کشوری:

مساحت استان: ۱۰۷٬۰۲۷ کیلومتر مربّع

جمعیت استان: ۴،۵۵۹،۲۵۶ نفر (آمار سال۸۵)

شمار شهرستانها : ۲۲

شمار بخش‌ها : ۴۵

شمار شهرها: ۹۶

شمار دهستانها: ۱۱۷

شمار آبادیهای دارای سکنه: ۲٬۴۷۰

درصد باسوادی: ۷/۸۴ درصد

نام مرکز استان: شهر اصفهان

جمعیّت مرکز استان: ۱،۶۰۲،۱۱۰ (آمار سال۸۵)

استانهای همسایه اصفهان: از شمال به استانهای سمنان، قم، مرکزی و از جنوب به استانهای فارس، کهکیلویه و بویر احمد، از مشرق به استان یزد و از مغرب به استانهای خوزستان، چهارمحال و بختیاری و لرستان.

۱۰ درصد از بیابان‌های ایران در استان اصفهان است که بخش اعظم آن را شهرستان‌های اردستان، نطنز، آران و بیدگل ، کاشان و اصفهان شامل می‌شود. حدود ۳۴۰ هزار هکتار از جنگل‌های دست‌کاشت ایران نیز در استان اصفهان و از این وسعت ۹۰ هزار هکتار در شهرستان اردستان قرار دارد.

در سال ۱۳۸۸ خورشیدی ۹۶ شهر و ۸۸۴ روستا و یکهزار و ۱۸ مکان و مزارع در سطح استان از تلفن ثابت برخوردار بودند.[۲] استان اصفهان از لحاظ ضریب نفوذ تلفن همراه در کشور مقام نخست را دارد. ضریب نفوذ تلفن ثابت در استان ۴۰ درصد است، در حالی‌که میانگین آن در سطح ایران ۳۳ درصد است.

جغرافیای تاریخی استان

در روزگاران پیش، منطقه و شهر اصفهان نقش پلی را داشت که قسمت‌های کم ارتفاع شرق فلات ایران را با سرزمین‌های کوهستانی غرب مرتبط می‌ساخت و برای اطراق سرمازدگان کوهستان غرب و گرمازدگان و خستگان هوای خشک شرق، محل مناسب و مطلوبی بود. در غرب استان و در کوهستانهای فریدن آثار جادّه‌ای باستانی وجود دارد که شاید بیانگر واقعیت فوق باشد. از اصفهان پیش از اسلام، یعنی دوره حکومت مادها و دوره شاهنشاهی هخامنشیان، اشکانیان و ساسانیان آگاهی زیادی در دست نیست و از آن دوره‌ها، آثار درخوری بر جای نمانده‌است. آنچه مسلم است، استقرار جلگه اصفهان درمیان بیابان‌ها و کوه‌های خشک مرکزی ایران از یک طرف و اهمیت و موقعیت ارتباطی ویژه آن در مرکز فلات پهناور ایران از طرف دیگر، تاریخ و پیشینه آن را به پیشینه کشور ایران مرتبط کرده‌است. پیش از برپایی پادشاهی مادها، اصفهان مرز شرقی ممالکی بوده‌است که بابلی‌ها از آن اطلاع داشته‌اند و به احتمال قوی جزو ناحیه (انزان) یا (انشان) بوده‌است.

استان اصفهان یکی از بزرگ‌ترین مراکز تولید انواع مختلف صنایع دستی ایران بشمار می‌رود. این استان از دیرباز گهواره هنرهای زیبا و صنایع دستی بوده‌است. تزئینات آجری، کاشی کاری، گچ بری و انواع خط در آثار تاریخی اصفهان، از قرن‌ها پیش تا دوره معاصر، بر اطراف و جوانب مناره‌ها و داخل و خارج مساجد، قصرها و هنرهای زری دوزی و قلم کاری، ترمه و نقره کاری و زرنگاری و رونویسی انواع کتاب، قرآن و قطعات نگارگری و نقاشی جملگی به مرکزیت هنری اصفهان گواهی می‌دهند.

سیم کشی، زرکشی، زربافی, گلابتون دوزی، منبت گلپایگان، پولک دوزی، زنجیره بافی، قالی بافی و نساجی از صنایع دستی رایج اصفهان است. این صنایع در عهد شاهان صفوی رونق فراوان داشت. در دوران قاجاریه، بازار صنایع دستی در اصفهان از رونق افتاد. ولی بعد از انقلاب مشروطه باز توسعه یافت. به طور کلی طرح و نقش عموم دست ساخته‌های اصفهان اعم از فرش و قلمکار و ظروف قلم زنی و کاشی، دوختنی‌های روی پارچه تحت تأثیر طرحهای تزئینی دوران صفویه قراردارد و طراحان اصفهان، به نسبت قدرت درک و مهارت خود از آثار قدیمی برمی‌گیرند و با خلاقیت خود، آنها را زیباتر می‌سازند.

مردم

مردم استان اصفهان اکثراً از مردم فارس هستند. اقوام مختلف دیگری نیز در این استان ساکنند که به ترتیب جمعیت عبارتنداز: بختیاری‌ها،لرها، ارمنی‌ها،ترک‌ها،گرجی‌ها،یهودی‌ها،کولی‌هاوعرب‌ها.

وجه تسمیه

شهر اصفهان از روزگاران کهن تا کنون به نامهای: آپادانا، آصف‌هان، اسباهان، اسبهان، اسپاتنا، اسپادنا، اسپاهان، آسپدان، اسپدانه، اسپهان، اسپینر، اسفاهان، اسفهان، اصباهان، اصبهان، اصپدانه، اصفاهان، اصفهان، اصفهانک، انزان، بسفاهان، پارتاک، پارک، پاری، پاریتاکن، پرتیکان، جی، دارالیهودی، رشورجی، سپاهان، سپانه، شهرستان، صفاهان، صفاهون، گابا، گابیان، گابیه، گبی، گی، نصف جهان و یهودیه سرشناس بوده‌است.

بیشتر نویسندگان بر این باورند که چون این ناحیه پیش از اسلام، به ویژه در دوران ساسانیان، مرکز گردآمدن سپاه بود و سپاهیان مناطق جنوبی ایران، مانند: بختیاری، خوزستان، کرمان، فارس، سیستان و... در این ناحیه گرد آمده و به سوی محل نبرد حرکت می‌کردند، آنجا را «اسپهان» گفته، سپس عربی شده و به صورت «اصفهان» درآمده‌است.

این شهر دارای واژگان کهنتری است که با نام کنونی آن، هیچ گونه پیوندی ندارد، مانند :انزان، گابیان، گابیه، جی، گبی، گی، گابا.

یاقوت حموی، می‌نویسد : «اصفهان یا اسپهان از کلیه اسباه است که به معنی سپاه و سگ می‌باشد.»

استاد پورداود، می‌گوید : «ارزش این وجه اشتقاق فقط در این است که می‌رساند در لهجه قدیم اصفهانی، اسباه به معنی سگ نیز بوده‌است» پورداود یادآور شده‌است که بطلمیوس، جغرافیانگار سده دوم میلادی، نام این شهر را «اسپدان» نگاشته، سپس می‌گوید واژه اصفهان روی اسپاهان قرار گرفته که خود شامل سپاه به معنی ارتش و هان اسم مکان، یعنی جای سپاه است.

نویسنده کتاب حدودالعالم از این شهر به نام «سپاهان» یاد کرده، می‌گوید : «سپاهان شهری عظیم است و آن دو شهر است : یکی را جهودان خوانند و یکی را شهرستان و در هر دو منبر نهاده‌اند...»

محمد حسین بن خلف تبریزی، درباره نام اصفهان، نوشته‌است : «اصباهان، معرب اسپاهان است و آن شهری است مشهور در عراق و نام اصلی او این است. و نام مقامی است از جمله دوازده مقام موسیقی و آن را اصفهانک نیز خوانند.»

در کتیبه‌های پارسی هخامنشی، انزان شامل ناحیه اصفهان وبختیاری بوده و پیش از کورش، مرکز قدرت هخامنشیان در این ناحیه بوده و پس از کورش انزان به گابیان تبدیل یافته و استرابن هم آن را به همین نام خوانده‌است و گابیان رفته رفته به جی تغییر یافت.

هرتسفلد نگاشته‌است : اصفهان نام بلوکی از ولایت پریت کان و نام شهر «گبی» بوده‌است. گبی بعدها «گی» و سپس عربی شد و به «جی» تبدیل یافت.

در سده ۲ میلادی، نام گبی و اسپدانا در نقشه بطلمیوس دیده می‌شود. وی «اسپدانا»ی پارسی زمان هخامنشی را از کتاب ارتستنس، مدیر کتابخانه اسکندر مقدونی برداشته بود. در یک نقشه جهان نما که ۱۰۰ سال پیش از بطلمیوس ترسیم شده‌است، این نام به صورت ساسانی «سپانه» یعنی سپاهان نگاشته شده و معنی آن، جای لشکریان است.

اسکندر مقدونی هنگام دنبال کردن داریوش هخامنشی به پارتاک یا پارک یاگی آمد و آن را گشود و اکسازر را که والی شوش بود به حکومت پارتاک گمارد. تاریخ نگاران پیشین، پارتاک را پاریتاکن نامیده‌اند که به پارسی آن روزی پرتیکان می‌گفتند و امروز فریدن می‌خوانند. پرتیکان به تمامی ناحیه اصفهان اطلاق می‌شده‌است.اصفهان دارای روستایی به نام برنجگان می باشد.این روستادارای مردم باصفاوشادی است که بسیارمهمان نواز اندکه رودخانه ی زاینده رود ازآن میگذرد.من جزءاین آدم ها هستم که شماعزیزان رابسیاردوست دارم

استان اصفهان

استان اصفهان با مساحتی حدود ۱۰۵۹۳۷ کیلومتر مربع در مرکز ایران واقع شده و

از شمال به استان‌های مرکزی، قم و سمنان، از جنوب به استان‌های فارس و

کهکیلویه و بویراحمد، از غرب به استان‌های لرستان و چهارمحال بختیاری و از

شرق به استان های یزد و خراسان محدود است. بر اساس آخرین تقسیمات کشوری،

اصفهان دارای 17 شهرستان، 60 شهر، 37 بخش و 116 دهستان و مرکز آن شهر اصفهان

است.

شهر‌های اصفهان

برخی شهر‌های استان اصفهان : اصفهان ,نایین,میمه,مورچه خورت,آران و

بیدگل,اردستان ,خوانسار,سمیرم,فریدن,فریدون شهر,فلاورجان ,کاشان، نجف آبادو

خمینی شهر.

شهر اصفهان

ارتفاع از سطح دریا 1575 متر و جمعیت آن 1602110 نفر است. اصفهان یکی از

شهرهای مبنایی برای کشور ایران در طول تاریخ بوده وهست این شهر از معدود

مراکز باستانشناسی ارزشمند جهانی وبسیاری از آثار باستانی آن در لیست آثار

بشری به ثبت رسیده است .

اگر از تاریخ این شهر سخن به میان آید سرگذشت آن تا اعماق اساطیر وافسانه ها

ریشه دارد تاریخ این شهر از یک سو به سلیمان ونوح متصل واز سوی دیگر پایگاه

نهضت کاوه آهنگر بر علیه ضحاک خونخوار معرفی می گردد.

اهمیت اصفهان به اندازه ای است که در اکثر دائره المعارفهای بزرگ جهان مدخلی

به آن اختصاص یافته و سفرنامه هایی از محاسن وشکوه ظاهری و باطنی آن از

پژوهندگانی چون تاورنیه ,شاردن و... به نگارش درآمده ومظاهر تمدن آن همانند

سبک معماری ,مکتب فلسفی ومنهج فقهی آن چشمگیر است. دائره المعارف بستانی

تاریخ اصفهان را از قرن سوم پیش از میلاد مسیح ذکر کرده است ولی دکتر لطف

الله هنرفر در مقدمه کتاب آشنایی با شهر تاریخی اصفهان نوشته است موجودیت

تاریخی این شهر به هزاره سوم قبل از میلاد هم می رسد .

پیرامون واژه

شهر اصفهان از روزگاران کهن تا کنون به نامهای: آپادانا، آصف‌هان، اسباهان،

اسبهان، اسپاتنا، اسپادنا، اسپاهان، آسپدان، اسپدانه، اسپهان، اسپینر،

اسفاهان، اسفهان، اصباهان، اصبهان، اصپدانه، اصفاهان، اصفهان، اصفهانک،

انزان، بسفاهان، پارتاک، پارک، پاری، پاریتاکن، پرتیکان، جی، دارالیهودی،

رشورجی، سپاهان، سپانه، شهرستان، صفاهان، صفاهان، صفاهون، گابا، گابیان،

گابیه، گبی، گی، نصف جهان و یهودیه سرشناس بوده‌است.

بیشتر نویسندگان بر این باورند که چون این ناحیه پیش از اسلام، به ویژه در

دوران ساسانیان، مرکز گردآمدن سپاه بود و سپاهیان مناطق جنوبی ایران، مانند:

کرمان، فارس، خوزستان، سیستان و... در این ناحیه گرد آمده و به سوی محل نبرد

حرکت می‌کردند، آنجا را «اسپهان» گفته، سپس عربی شده و به صورت «اصفهان»

درآمده‌است.

این شهر دارای واژگان کهنتری است که با نام کنونی آن، هیچ گونه پیوندی ندارد،

مانند:

انزان، گابیان، گابیه، جی، گبی، گی، گابا.

درهر حال نام اصفهان در ابتدا انزان بوده وسپس به گابیان یا گی تبدیل شده

است در دوران عیلامیان شعبه ای از مادها به سوی اصفهان رهسپار شدند وبا توجه

به این که اصفهان تحت تسلط عیلامیان قرار داشت از پیشرفت آنها جلوگیری به عمل

آمد. در این دوران جاده تجارتی که خلیج فارس را به ناحیه اصفهان مربوط می

ساخت به این شهر اهمیت خاصی می بخشید یاقوت حموی اصفهان را سواران نامیده که

مشتق از واژه های اسپهان وسپاه است احتمالا وجه تسمیه این شهر به دلیل وجود

پادگان نظامی در آن بوده است .

  غيرممکن است که ساحل يک رودخانه تفرجگاه و محل گذر گردشگران باشد ولي عاري از هرگونه آلودگي و زباله باشد. اغلب در ساحل اين رودخانه ها انبوهي از بطري هاي نوشابه و آب معدني، پاکت انواع خوراکي و بسياري از زباله هاي ديگر ديده مي شود. دور از انصاف است در برابر رودخانه ها که سر منشأ حيات و زندگي هستند اينگونه رفتار شود. چه افرادي که ساعت ها محو تماشاي زيبايي رودخانه مي شوند ولي زماني که ساحل رودخانه را ترک مي کنند از آنها فقط مشتي زباله باقي مي ماند. اگر هر فرد مي دانست با زباله هاي به جا گذاشته خود سهم قابل توجهي در تخريب رودخانه دارد اکنون چشم اندازهاي زيبا به يک زباله داني تبديل نمي گشت. زاينده رود رودخانه اي که از آغوش زردکوه جاري مي گردد و به چندين شهر حيات بخشيده است. بي شک براي سرزميني که کمبود آب به عنوان يک مشکل اساسي براي مردمان آن به شمار مي رود،سرمايه اي بزرگ است آن هم براي ناحيه اي که در کنار کوير باشد.زاينده رود همان طور که از اسمش پيداست زندگي بخش شهرهايي است که از ميان آنها مي گذرد.اصفهان بزرگي خود را مديون همين رودخانه باارزش است.چه زمين هاي خشک و مرده اي که با آب اين رودخانه زنده مي شوند.زاينده رودي که زندگي مي بخشد سرانجام خودش درون زمين گاوخوني فرو مي رود اما با اين سرنوشت تلخ بار ديگر زاينده رود در آغوش زردکوه بختياري متولد مي گردد.زاينده رودي که يک مرکز بزرگ فرهنگي را به نام اصفهان براي کشور ما به ارمغان آورد،زاينده رودي که شاعران بزرگ در وصف آن سروده اند و علاوه بر زنده کردن اقتصاد و کشاورزي،ادب و هنر را حيات مي بخشد.آيا سزاوار است اين همه بي مهري در برابر رودخانه پاک و با سخاوت.آن هم به خاطر منافع و ناآگاهي خود؟

ويژگي ها ي جغرافيايي

 زاينده رود از رودخانه هاي مستقل زير حوضه گاوخوني که سرچشمه اصلي آن دامنه هاي زردکوه بختياري و در حد فاصل بين اصفهان و لرستان است.اين رودخانه در شهرستان هاي فارسان،داران،شهرکرد،زرين شهر واصفهان جريان دارد.چشمه جانان يکي از سرچشمه هاي نخستين اين رودخانه در دامنه هاي زردکوه بختياري است که به طرف شرق جريان مي يابد.در طي راه چشمه ديگري به نام چهل چشمه به آن مي پيوندد.پس از آن در ناحيه فريدون در چشمه مهم ديگر به نام هاي خرسنگ و کودنگ به آن مي ريزد.اما از لحاظ بررسي انشعابات مهم و اوليه،زاينده رود در ابتدا از به هم پيوستن رودخانه هاي خوربه و آب کوهرنگ در جنوب غربي آبادي قلعه سبزي واقع در48کيلومتري شمال غربي شهر فارسان سرچشمه مي گيرد.زاينده رود روستاهاي بهلان، قورتان، رنگ ده، قلعه سيان بالا، شريف آباد، فيض آباد، فيلورجان، کرنشان، فخرآباد، کله سيج، بداغ آباد، چم يوسف علي، چم علي شاه، خوشوئيه، برنجگان ، سعيدآباد، چم آسمان، باغ شاه، چم حيدر، چم طاق، چم نار، چم خرم و چم عالي را مشروب مي سازد و سرانجام به باتلاق گاوخوني مي ريزد.

همچنين اين رودخانه در مسير خود رودخانه هاي جوب آسياب، شور، نهرگيشي، نهر مروان، پلاسبحان، دره گاو ،آسياب، دره تيزاب، خشک رود و سمندگان را زاينده رود در جهت شمال غرب به جنوب شرق جريان دارد.طول رودخانه405کيلومتر و شيب متوسط بسترآن0/15درصد است.اين رودخانه سرانجام در حدود 120کيلومتري جنوب شرقي اصفهان به باتلاق گاوخوني مي ريزد.باتلاق گاوخوني در30کيلومتري جنوب شرقي ورزنه واقع شده است.ميانگين بارندگي سالانه در امتداد زاينده رود سالانه450ميليمتر و وسعت حوضه آبگير آن حدود27100کيلومتر مربع است.

زمين شناسي

زاينده رود در مناطق بي کربنات کلسيک،بي کربناته در سازندهاي سيليکاته و بي کربناته و سولفاته و کلروره جريان دارد.

وجه تسميه

دليل اصلي نامگذاري زاينده رود آن است که اين رودخانه در طول مسير خود روستاها،باغ ها و مزارع فراواني را آباد وزنده مي کند و بستر اين رودخانه از سرچشمه تا مصب از خود زايش آب مي کند و نامگذاري آن به زاينده رود به همين جهت است.اين رودخانه از قديم به نام هاي زاينده رود،زنده رود،زندرود،زرين رود،زرينه رود،زرن رود و زندک رود ناميده شده است.

مردم شناسي

  زاينده رود در طول مسير خود با اقوام و طوايف گوناگوني در ارتباط است.در اطراف رود خرسنک که يکي از شاخه هاي زاينده بود است،طايفه چهارلنگ بختياري و در اطراف زرين رود نيز طايفه مشهور به هفت لنگ بختياري سکونت دارند.در اطراف جانانه رود نيز در روزگاران گذشته آبادي هايي وجود داشته که امروزه از آنها اثري نيست و محل زراعت طوايف بختياري شده است.همچنين ادامه مسير زاينده رود تا باتلاق گاوخوني اقوام گوناگون با آداب و رسوم مختلف درکنار اين رودخانه زندگي مي کنند که بحث در مورد همه آنها نيازمند به نوشتار چندين جلد کتاب است.

 پوشش گياهي

در کناره ها و سواحل رودخانه زاينده رود پوشش گياهي متنوعي ديده مي شود.اين رودخانه به دليل اينکه از ارتفاعات سرچشمه مي گيرد و وارد نواحي کويري و نيمه کويري مي شود،داراي تنوع گياهي چشمگيري است.

 از گياهان کناره هاي اين رودخانه مي توان گونه هاي تيره اسفناج مانند لارک و اشنان نام برد که در نواحي کويري مي رويند.

 گونه هاي متنوعي از گز همچون شوره گز،گز گلبرگ نازک و غيره در حاشيه رودخانه زاينده رود مي رويند.گياهاني مانند گل بابونه و گونه هاي درمنه در نواحي کوهستاني مي رويند.گونه هاي متنوعي از گندميان،پروانه آساها و گل جاليز نيز در نواحي مختلف ديده مي شوند.انواع قيچ و گون و اسکنبيل در نواحي پست در حاشيه رودخانه مي رويند.

 نوع جانوري

از ماهي هايي که در رودخانه زاينده رود گزارش شده اند از خانواده کپور ماهيان،گونهAlburnus maculatesاست که در محل ورود به شهر اصفهان ديده مي شود.انواع گونه هاي جنسCapoetaکه بيشتر در نزديکي باتلاق گاوخوني زندگي مي کنند.از خانواده کپورماهيان دندان دار،گونهAphanius mentoاست که در نزديکي هاي گاوخوني بيشتر ديده مي شود.ماهي گامبوزيا که در تمام رودخانه بسيار ديده مي شود.گونه هاي ديگري از ماهيان در زاينده رود وجود دارند که هم از نظر اقتصادي و هم از نظر اکولوژيکي داراي اهميت هستند.حشرات آبزي گوناگون،مارهاي آبي،لاک پشت ها در اين رودخانه به چشم مي خورند.اين رودخانه در برخي نقاط باعث پديد آمدن زيستگاه هاي متنوعي براي گونه هاي جانوري شده است که در نوع خود بي نظير است.

جاذبه هاي گردشگري

 وجود مناطق زيباي طبيعي در امتداد زاينده رود،کوه هاي مرتفع و ستيغ هاي صخره اي در سرچشمه هاي اين رودخانه،تونل کوهرنگ،دامنه هاي پر از گل،لاله هاي واژگون، چشمه هاي خنک و شفابخش، چشم انداز زمين هاي کشاورزي،باغ ها، نيزارهاي اطراف گاوخوني و ديگر مناطق طبيعي از جمله خود رودخانه از جاذبه هاي طبيعي زاينده رود و نواحي مجاور آن هستند.

وجود اماکن تاريخي مانند پل ها،برج هاي کبوترخانه،آثار تاريخي شهر اصفهان و غيره از جاذبه هاي تاريخي در نواحي مجاور اين رودخانه است.در سواحل زاينده رود مردماني با آداب و رسوم و فرهنگ هاي گوناگون همراه با زاينده رود به زندگي جريان مي دهند.

جمعیت

بنابر سرشماری مرکز آمار ایران، جمعیت شهرستان لنجان در سال ۱۳۸۵ برابر با ۲۲۶٫۷۵۶ نفر بوده‌است.باتوجه به امارسال1391 رشد جشمگیری داشته جمیت شهرستان به292853نفررسیده است این امار نشان دهنده صنعتی بودن شهرستان وخب بودن اشتغال وکسبو کاردرمنطقه است

تقسیمات کشوری

شهرستان لنجان شامل هشت شهر، دو بخش و بیش از سی روستا می‌باشد.

شهرها: باغ بهادران و چرمهین روستاهای بخش باغبهادران شورجه - چم آسمان - چم پیر - مورکان - همام - کرچگان-کته شور - دورک - صادق آباد -برنجگان - خشوئیه - آیدوغمیش - زرد خشوئیه - حاج الوان - قلعه ترکی - پرکستان - چم علیشاه - چم کهریز - چم نور (چم گاو) - چم طاق - چم حیدر - چم یوسفعلی - کچوئیه- زمان آباد - هاردنگ - لای بید - حاجت آقا- قلعه آقا - کلیشاد رخ - رکن آباد - جعفرآباد - قلعه سنگی درطرح جدید منطقه ای کردن لنجان به سبک زیر است

زرین شهر(منطقه مرکزی1لنجان)

فولادشهر(منطقه2لنجان)

ورنامخواست(منطقه3لنجان)

چمگردان(منطقه4لنجان)

سده(منطقه5لنجان)

زاینده رود(منطقه6 لنجان)

باغبادران(منطقه7لنجان)

چرمهین(منطقه8لنجان)

شهرستان لنجان در سالهای قبل از 1355 ه. ش به لنجانات معروف بود. لنجانات شامل شهرستان های فلاورجان و مبارکه فعلی و بخشی از خمینی شهر فعلی بوده است؛ که در سالی 1355 بخش فلاورجان و سال 1369 نیز بخش مبارکه از آن جدا و به شهرستان تبدیل شدند. درحال حاضر شهرستان لنجان دارای هشت شهر و دو بخش و پنج دهستان است. بخشها شامل دو بخش مرکزی و باغ بهادران . بخش مرکزی شامل دهستانهای آسیان و خرم رود و بخش باغ بهادران شامل دهستانهای چم رود و چم کوه و زیر کوه می باشد. شهرها شامل : زرین شهر، فولادشهر، چمگردان، سده، ورنامخواست ، چرمهین ، باغ بهادران و زاینده رود است.

جغرافیای طبیعی

شهرستان لنجان با وسعت 5/1172 کیلومتر مربع در فاصله 35 کیلومتری جنوب غربی اصفهان قرار گرفته است. ارتفاع نسبی ان از سطح دریا 2270 متر است و دارای آب و هوایی متغیر که همواره تحت تأثیر ناحیه نیمه خشک مرکزی و نیمه مرطب چهارمحال و بختیاری قرار می گیرد. ارتفاعات آن شامل کوههای گاوپیسه از رشته کوههای مرکزی که در شمال شهرستان واقع شده اند و کوههای بیدکان و کوهستان « رخ» در غرب آن می باشند. لازم به ذکر است که خط مرزی این شهرستان با استان چهارمحال و بختیاری از میان کوهستان « رخ » عبور می کند.

جغرافیای اقتصادی

لنجان محل بزرگترین کارخانه های کشور است. تأسیسات عظیم ذوب آهن و کارخانه ها و شرکتهای اقماری آن و نیز کارخانه های صنایع دفاع در محدوده این شهرستان و تعداد زیادی از صنایع و کارخانه های کوچک و بزرگ به این منطقه بافت صنعتی بخشیده که بر رونق و آبادانی منطقه نیز افزوده شده است؛ همچنین صنایع دفاع نیز در محدوده شهر زرین شهر قرار گرفته که در نوع خود در کشور بی نظیر است.

کشاورزی

لنجان از لحاظ کشاورزی مهمترین تولید کننده برنج در استان به شمار می آید. برنج این منطقه از نوع صدری اما بسیار خوش بو و خوش طعم است؛ چنانچه عط برنج لنجان را در هیچ نقطه ای از جهان نمی توان یافت. به همین خاطر در سطح استان هوا خواه بسیار دارد و کلیه تولیدات آن در همین استان مصرف شده وامکان صدور نمی یابد. سایر محصولات این منطقه ، گندم، چعندر قند، صیفی جات و اقسام میوه های سردرختی است.

مردم شناسی

ساکنان زرین شهر از دیرباز از دو نژآد فارس و ترکان کوچیده بوده اند لیکن ابتدا بعد از مشروطیت و در دهه های اخیر با تأسیس کارخانه های متعدد در این منطقه گروههای بزرگی از اقوام بختیاری در این منطقه سکونت دارند.

آموزش عالی

این شهرستان دارای ۹ دانشگاه است:

• دانشگاه آزاد اسلامی واحدلنجان
• دانشگاه پیام نور زرین شهر
• مرکز آموزش علمی کاربردی زرین شهر
• دانشگاه غیرانتفاعی صنعتی فولاد
• دانشگاه غیر انتفاعی امین فولادشهر
• دانشگاه غیر انتفاعی فرزانگان
• دانشگاه پیام نور زاینده رود
• دانشگاه پیام نور باغبهادران
• مرکز علمی کاربردی صنایع دفاعی زرین شهر

دانشگاه صنایع و معادن لنجان (در حال تاسیس)

صنایع

کارخانه ذوب آهن از بزرگ‌ترین صنایع این شهرستان است. کارخانه صنایع دفاع، مجتمع فولاد مبارکه، کارخانه نوید منگنز، کارخانه سیمان سپاهان دیزیچه و زرین خودرو از جمله صنایع این منطقه‌اند.

دردهه‌های اخیر با توجه به احداث صنایع عظیم دراین شهرستان وکشاورزودامداربودن مردم بومی منطقه بسیاری از نیروهای فنی از سایر نقاط کشور خصوصاً خوزستان و چهارمحال بختیاری با توجه به اشتغال فنی قبلی در صنایع فولاد و نورد خوزستان، نفت، گاز و پتروشیمی ونیروگاهی دراین شهرستان ساکن شده‌اند.

صنایع دستی

شهرستان لنجان همانند دیگر شهرستانهای استان اصفهان از قابلیت های بالقوه صنایع دستی در شهرستان برخوردار است.

چنانچه در سال 1389 تعداد نفرات آموزش دیده 90 نفر بوده است.

صنایع دستی که شرح آن ذیلا آمده است از جمله رشته هایی است که در این شهرستان به علاقمندان آموزش داده می شود:

-منبت و معرق روی چوب

-نقاشی روی ظروف مینایی

-گلیم بافی

-دوخت چرم-5رودوزی سنتی ( سرمه دوزی) و روبان دوزی

-سفال گری مقدماتی و پیشرفته

-چاپ قلمکار

-طراحی و نقاشی رنگ روغن و آبرنگ

-قلمزنی

-قالی بافی

تاریخ

بیشترمکتوبات تاریخی لنجان به زمان صفویه واشغال توسط افغانهامنتهی می‌شودهرچندنهایتاً باشکست افغانهاتوسط علیمردان خان بختیاری افغانهاازاصفهان ولنجان رانده شدندامالنجان تامدتهارونق قبلی رابازنیافت تازمان مشروطه که یکی ازپایگاههای مجاهدین برای فتح تهران واصفهان شدوباوزارت صمصام السطنه بختیاری وحکومت براصفهان رفته رفته دوباره لنجان روبه عمران وسکونت گذاشت.در سال 1000 ه. ق، شاه عباس اصفهان را به عنوان مرکز سیاسی ایران برگزید و پایتخت را از قزوین به اصفهان منتقل کرد. این زمان آغاز رونق و شکوفایی اصفهان بود و لنجان نیز از این رونق و شکوه بهره فراوانی برد، زیرا که این منطقه سرسبز و حاصلخیز با اصفهان فاصله چندانی نداشت و بسیارزود بیشه زارها، تفرج گاهها و شکارگاههای سرسبز آن مورد توجه شاه قرارگرفت.

در دوره شاه سلطان حسین لنجان به تبع اصفهان روزگاری سخت را سپری کرد. در عهد افشاریان و زمانه زندیان، لنجان معبر آمدو شد دسته ها و طایفه هایی بود که یا به اصفهان می آمدند یا از آن می گریختند. در عهد قاجار، لنجان یا در تملک شاهزادگان قاجار قرار داشت یا تیولی بود که به وابستگان دربار مسعود میرزا بخشیده می شد. در دوره پر آشوب انقلاب مشروطه واستبداد صغیر، لنجان گذرگاه خان و قشون خوانین بختیاری بود. مسجد جامع زرین شهر

از معدود بناهایی تاریخی شهرستان لنجان است که قدمت آن مربوط به اوایل دوران قاجار است. دارای یک شبستان اصلی و تعدادی طاقنما در محوطه حیاط با تزئنیات آجرکاری خفته –راسته و آجرکاری معقلی و کاشیکاری است. شبستان جبهۀ شمالی آن الحاقی است که در دهه های اخیر ساخته شده است.

مسجد چرمهین

قدمت قاجاری است . مرمت های غیر اصولی باعث شده است که ارزشهای بنا خدشه دار گردد.

پل کله

قدمت پل مربوط به اواخر دوران صفوی است که در حال حاضر به علت عدم توجه به فرسودگی های نما و اجرای ساخت و سازهای غیر اصولی در معرض خطر است. قلعه چهاربرج: بنای زیبایی است بر فراز بلندی تپه که در شهرزرین شهر از شهرستان لنجان واقع شده است . قدمت آن اواخر صفوی و اوایل قاجار است. دارای چهار برج دیده بانی است

کبوتر خانه

کبوترخانه های زیبایی در اقصی نقاط شهرستان لنجان با زیبایی های خاص خود وجود دارند که دیدن آنها خارج از لطف نیست. درکرچگان برج کبوتر 200 ساله موجوداست که گذشته ازآن به عنوان مکانی برای دیده بانی استفاده می شده است .

قلعه کافر

در مسیر زرین شهر به چرمهین قلعه خشتی زیبایی وجود دارد که قدمت آن مربوط به اواخر دوره قاجار است.

آبشار شاه لولاک

در سه کیلومتری چرمهین ، دردامنه کوه های زاگرس ،آبشارزیبای شاه لولاک (شالورا) از ارتفاع کوه بر دامنه آن فرو می ریزد و در بهار و تابستان پذیرای صدها نفر از مردم زنده دلی است که به دامن طبیعت پناه می برند.

آیت الله سید ابوالحسن مدیسه ای اصفهانی

این روحانی سرشناس با نام آیت الله اصفهانی و آیت الله مدیسه ای نیز شهرت دارد.بیش از یک قرن قبل خاندان این عالم بزرگ دینی به دستور حاکمان وقت از کهکلیویه و بویراحمدبه چهار منطقه مختلف کوچ داده و تبعید شدند ، که از جمله خانواده وی در روستای مدیسه لنجان مسکن گزیدند. او درمدیسه زاده شد و بسیار زودآثاری ازنبوغ در وی پدید گردید . از این رو برای تحصیل علوم دینی به اصفهان و سپس به نجف اشرف مهاجرت کردو به عالی ترین مدارج اجتهاد رسید و چندین دهه مجتهد اعلم و بلند پایه ترین مرجع تقلید جهان تشیع بود. آیت الله مدیسه ای در سال 1325 در نجف اشرف وفات یافت و در صحن بارگاه حضرت علی( ع) به خاک سپرده شد .بسیاری از بزرگ ترین و مشهورترین علمای قرن اخیرا ازشاگردان وی بوده اند .

آیت الله حاج آقا رحیم ارباب

وی در روستای چرمهین متولد گشته و اهل شعر وادب و تاریخ بوده است .آیت الله ارباب مردی بسیارفروتن و محبوب بودبه رغم این که مجتهداعلم بود هرگز مطابق رسوم متداول به کسوت روحانیت در نیامد. حاج آقا رحیم ارباب به همراه آخوند ملامحسن فشارکی در مدسه صدر و سپس در مسجدجارچی تدریس می کرد. او در 19 آذرماه 1355 رحلت کرد و در تخت پولاد دفن شد.

کشاورزی

با توجه به وجود شالیزارهای بسیار این شهرستان یکی از بهترین محصولات برنج ایران را تولید می‌کند. همچنین در بخش باغ‌بهادران از محصولاتی نظیر گردو، بادام و غیره نیز می‌توان نام برد.

مراکز گردشگری

• امامزاده سید ابراهیم ورنامخواست
• امامزاده باباسبز روستای اُشیان
• کنار رودخانه زاینده رود(معروف به سر سنگ)روستای اُشیان
• پارک ساحلی شهر سده لنجان
• پارک ساحلی شهرچمگُردان
• پارک ساحلی زرین شهر
• مسجد رحیم خان(جامع)زرین شهر
• مناظر بسیار زیبای حاشیه زاینده رود
• آبشار شاه‌لرا در نزدیکی شهر چرمهین
• مجموعه باستانی کوه قلعه بزی
• برجهای کبوترخانه زرین شهر و ورنامخواست
• زیارتگاه بابا شیخ علی شهر زاینده رود
• امامزاده شاهزاده ابراهیم(ع) شهر باغبهادران
• مجموعه چهاربرج باغبهادران
• پیر چنارروستای خشوئیه

برج های تاریخی وچنار روستای نوگوران

پل کله اتصال دهنده نوگوران به مدیسه

گردنه رخ

این گردنه که مسیرارتباطی دو استان اصفهان و چهارمحال بختیاری و نیز مرز دواستان و آخرین منطقه سمت غرب استان اصفهان است درسراسر استان بی نظیر است .

گردنه با پیچ و خم های تند از سطح زمین تا بالاترین نقطه «کوه رخ »کشیده شده که در هر پیچ آن منظره ای بدیع از شهرستان لنجان دیده می شود.

دهکده ساحلی زاینده رود

این منطقه یکی از مراکز مهم ییلاقی اصفهان محسوب می شود. رودخانه زاینده رود ، با جلوه ای رویا گون از میان بیشه ها و باغ ها می گذرد و قل قل آب و آواز پرندگان در لابلای شاخساربیشه ها و وزش باد درشاخ و برگ درختان آن ، از زیباترین موسیقی هایی است که می توان شنید . دو سوی رودخانه پوشیده ازدرخت و سبزه زار است و با آب و هوایی دلپذیر و خنک روح را تسکین می دهد. هر نقطه این ناحیه تفرجگاهی زیباست ،کوه ،آب زلال رودخانه و بیشه و درخت و باغ وسبزه زار ، به باغبادران و روستاهاو چم های اطراف آن زیبایی خیره کننده ای بخشیده است .

سایر جاذبه ها

پارک ساحلی زاینده رود در زرین شهر

ویلاهای ساحلی باغ بهادران

چشم انداز گردنه رخ

مجموعه تفریحی و قایقرانی ذوب آهن

منطقه گردشگری سعید آباد

منطقه گردشگری باغ بهادران

منطقه گردشگری برنجکان

بافت تاریخی و دیدنی روستای خشوئیه

روستا های ایران

به طور کلی آبادیهای کشور ما از چند دیدگاه قابل بررسی است که از آن جمله به موارد زیر اشاره می شود .

- روستاها از نظر تعداد جمعیت ، تفاوت های فاحشی با هم دارند ، به نحوی که در بعضی از آنها بین 2000 تا 5000 نفر و در تعداد زیادی از آنها تا حدی کمتر از 500 نفر و به طور عمده کمتر از 250 نفر ساکن وجود دارد .

- شمار زیادی از روستاهای کشور ما از نظر موقعیت مکانی , شرایط استقرار و پراکندگی با یکدیگر متفاوت است . بسیاری از آنها در جوار هم و بعضی در فاصله ای دور از هم قرار گرفته است . بسیاری از آنها در مسیر راههای ارتباطی و خیل دیگری اصولا راه ارتباطی ندارد . بعضی از آنها در نواحی دشتی و برخی دیگر در نواحی کویری یا کوهستانی قرار دارد .

- از نظر شرایط آب و هوایی و خصوصیات طبیعی نیز روستاها با یکدیگر متفاوت اند . گروههای عمده ای در جوار منابع آب و برخی با کمبود آن روبرو می باشد .

- روستاها و بویژه آنهایی که دارای جمعیت کمتر از 500 نفر می باشند ، از نظر امکانات دارای کمبودهایی می باشند .

- بیشتر روستائیان به صورت سنتی و به دور از پیشرفتهای فنی کشاورزی و دامداری به کار خود ادامه می دهند . از این رو منابع مالی و معیشتی و سطوح درآمدی کافی در اختیار ندارند . این خود از جمله مهمترین عوامل مهاجر برانگیز روستایی می باشد .

- بخش عمده ای از ساختمان های روستایی کشور فرسوده شده و قسمتی نیز در دوران جدید ساخته شده است . مجموع آنها در مواجهه با زلزله ، سیل و دیگر عوامل نامساعد طبیعی قابلیت مناسبی نداشته و از این رو به نسبت نقاط شهری در معرض صدمات جانی و مالی بیشتری قرار دارند .

- ترویج بهداشت و توسعه تاسیسات درمانی در این روستاها توسعه چندانی ندارد . از این رو روستائیان به طور عمده در معرض بسیاری از بیماری ها قرار دارند .

- محصولات عمده ی تولیدی روستاها از نظر بازاریابی ، بازار خوبی را در اختیار ندارد و بسیاری از محصولات تحت تاثیر واسطه ها و سلف خرها با قیمت های ارزانی خریداری می شود و یا روی دست روستائیان می ماند .

- خیل عظیمی از روستائیان در اثر وجود عوامل جاذب شهری به سوی شهرها مهاجرت کرده اند . این مورد ضمن کاهش تولیدات کشاورزی و نیروی شاغل در این بخش ، روستائیان را به سوی فضاهای نامتجانس و غریبه ی شهری سوق داده و با انبوهی از مشکلات مانند مسکن ، کار و تامین نیازهای اولیه مواجه گردانیده است .

روستاهای کشور ما پس از طی یک دوره ی پر ملال ارباب و رعیتی و مالکیت مطلق العنان بر روستاها ، به طور عمده قوام و اساسی را که در طول قرنهای متمادی به طور عرفی دارا گردیده بود ، در اثر تغییر مدیریت روستایی ، رواج وسایط ارتباط جمعی ، و تغییرات جمعیتی و کالبدی ، به سویی نهاده است . در بعضی از آنها معیشت کشاورزی و دامداری ، جای خود را به مشاغل خدماتی داده است .

درمقابل مشکلات و مسائل زندگی در روستاها که شمه ای از آنها در بالا آمد و در اثر برنامه های مقطعی عمران شهری و منطقه ای که تاثیر بسیار مهمی را بر روستاها گذاشته ، روز به روز روستا نشینی در مقابل شهرنشینی عقب نشینی کرده است . بر این موارد باید تمرکز بیشتر جمعیت در نواحی شهری و آثار ناموزون ناشی از مهاجرت ها را افزود . در مقابل این مشکلات که علی الخصوص از دوران پس از اصلاحات ارضی و شروع به صنعتی شدن کشور نضج گرفته ، عمده ی برنامه های عمرانی کشور در زمینه ی توسعه اقتصادی و اجتماعی مراکز سکونتی نتایج زیر را به دست داده است :

- اجرای برنامه های اقتصادی و اجتماعی در نقاط پرجمعیت باعث دور افتادن نواحی روستایی به ویژه روستاهای دور افتاده شده است .

- تهیه طرحهای هادی و جامع و تفصیلی و ایجاد شهرکهای همجوار با شهرها به منظور حل معضلات زندگی شهری و اسکان جمعیت در آنها بوده و از اینرو تهیه طرحهای عمرانی در سطح بعضی از روستاها نتایج مطلوبی را به دست نداده است . بلکه در برخی موارد نتیجه معکوس داشته است .

- ایجاد بازارهای کار ناشی از صنعت در نقاط شهری و رواج مشاغل خدماتی و مبادله ای و غیر تولیدی ، عامل مشوقی در جذب جمعیت آماده به کار روستایی بوده است .

- استفاده ی شتابزده از بعضی از فنون عمرانی کشاورزی و دامداری مانند حفر چاههای عمیق یا تغییر مراتع به اراضی کشاورزی ، در کوتاه مدت دارای نتایج مفید و در بلندمدت دارای دست آوردهای منفی بوده است . به نحوی که امکان حیات یک مورد باعث ممانعت از ادامه ی حیات مورد دیگر شده است .

به عنوان مثال ارائه برخی از خدمات رفاهی در نقاط شهری جذب جمعیت روستایی را به دنبال داشته است و ایجاد یک مرکز صنعتی ، جمعیت شاغل در کشاورزی را به سوی خود سوق داده است .

- اگر چه تلاش در زمینه ی بهبود شرایط روستایی کشور بویژه در سالهای پس از انقلاب اسلامی در طیف گسترده ای مطرح شده و برنامه های عمرانی زیادی مانند برق رسانی ، آب رسانی ، تشکیل تعاونی ها راه سازی و بهبود منابع آب و طرحهای عمرانی دیگری در روستاها به مرحله انجام رسیده ، ولی در مقابل خود طیف بسیار گسترده ی توسعه شهری را با ایجاد مشاغل ، توسعه تاسیسات رفاهی ، بالا رفتن سطح درآمد و تنوع مشاغل ( در مقام مقایسه با روستا ) به همراه داشته و همین عوامل بر تشدید و تشتت مهاجرت های روستایی مهمترین اثر را گذارده است .

- تهیه طرحهای هادی روستایی با انجام برنامه های عمرانی و زیربنایی در نقاط شهری مترادف بوده و انجام مقدمات عمرانی در شهرها خود عامل مشوقی برای جذب جمعیت روستایی و به عبارتی عقب ماندن بیشتر نواحی روستایی از نواحی شهری گردیده است . در این مورد به تعداد طرحهای توسعه و عمران ، تفصیلی ، آماده سازی ، ایجاد شهرهای جدید از یک سو و توسعه مسکن سازی و رفع نیازمندی های جنبی آن ، عمران و آبادی و زیباسازی در شهرها و مقایسه آن ها با اقدامات عمرانی در روستاها اشاره می شود .

- فرهنگ روستانشینی با غنای تاریخی خود از دیدگاه مختلف توان مقاومت در مقابل آثار فرهنگ شهری را نداشته است . روستا با توجه به موقعیت خود در حال از دست دادن سنتها و آداب و رسوم خود بوده است .

- از دیدگاه اقتصادی ، بر اساس عوامل مختلفی که به اجمال ذکر آنها رفت ، سطح درآمد خانوارهای روستایی با سطح هزینه ها و تورم های اقتصادی ، از هماهنگی لازم برخوردار نبوده است . به طور عمومی روستائیان توان مالی مناسب را نداشته و حتی برای تامین بعضی از مایحتاج غذایی نیازمند شهرها گردیده اند .

- بسیاری از عوامل دیگر را که بر پهنه زندگی در روستاها موثر واقع شده و آثاری را نیز به همراه داشته ، باید افزود . کاهش شدید جمعیت ایلی و عشیره ای و در نتیجه کاهش دامداری ، توسعه آثار کویر یا خشک شدن اراضی کشاورزی و باغی ناشی از مهاجرت به عنوان مثال آورده می شود .

در چند دهه گذشته برنامه ها و طرحهای بهسازی و عمرانی بسیاری در روستاها به مرحله اجرا در آمده است و موفقیتهایی را نیز در پی داشته است . مهمترین اقدام در زمینه ی نظارت بر آثار متقابل روستائیان زندگی شهری و روستائیان و توسعه ی تولیدات کشاورزی و دامی و در نتیجه افزایش سطح درآمد روستائیان ، ایجاد تاسیسات و تسهیلات رفاهی بوده است .

منابع :

1. با شهر و منطقه در ایران ، دکتر اسماعیل شیعه ، انتشارات دانشگاه علم و صنعت ایران ، 1380